Gepubliceerd: 24-03-2025, laatst gewijzigd:
25-03-2025
Nu het lente wordt, merken we dat bij melkveehouders de melkproductie is gestegen en dat veehouders de blauwtongcrisis achter zich hebben gelaten. Voor pluimveehouders en varkenshouders is het inspelen op veranderingen in de markt, doordat veel collega’s stoppen. Wat voor iedereen geldt: het betere weer brengt een positieve stemming. Ook het beleidsvlak stemt hoopvol. Hieronder leest u meer over de relevante ontwikkelingen.
Eurocommissaris Landbouw op bezoek in Nederland
Eurocommissaris Hansen wil nadrukkelijk een andere weg in slaan met de agrarische sector. Dit gaf hij zowel op 17 maart jl. in Brussel aan als op werkbezoek in Nederland. Om voedselzekerheid te waarborgen roept Hansen op om innovatie in te zetten voor natuur, water- en luchtkwaliteit. Hij wil daarmee de veestapel en gewasopbrengst in stand houden en voldoende voedsel produceren, rekening houdend met afnemende import van buiten de EU.
De Nederlandse landbouwminister Wiersma hield een specifiek pleidooi in Brussel voor Renure (REcovered Nitrogen from manURE-meststoffen) om daarmee minder afhankelijk te worden van Russische kunstmest. Dit zou tegelijkertijd ook een oplossing kunnen zijn voor het mestoverschot. Het pleidooi werd positief ontvangen.
Verder heeft minister Wiersma in Brussel opnieuw gepleit voor een graslandderogatie, onder andere vanuit het belang om grasland te behouden. Echter bestaan er bij de verantwoordelijke Eurocommissaris Milieu Roswall en haar departement nog veel vragen, met name over het effect op waterkwaliteit.
Vergunningplicht ammoniak verhogen van 0,05 mol naar 1 mol?
Er wordt gesproken over een verhoging van de drempel voor de vergunningplicht voor ammoniak van 0,05 mol naar 1 mol. Het advies van de Raad van State is vooralsnog negatief over deze aanpassing. Dit was ook te verwachten.
Door deze verhoging kan 88 procent van alle vergunningsaanvragen die nu blijven haken (van agrarische ondernemers, woningen en industrie) straks wél worden gehonoreerd. Dit is een flinke stap voorwaarts. Maar het is niet uit te sluiten dat de NH3-depositie beperkt stijgt. Dat vraagt om een aanvullende reductie in NH3-uitstoot van de overige projecten, dan wel veestapel.
De overheid heeft nu huiswerk meegekregen om die aanvullende reductie van overige projecten in beeld te brengen. Zo mogelijk is de uitstootreductie die optreedt vanuit de derogatie voldoende (minder mest uitrijden, betekent ook minder NH3-uitstoot). Maar de verwachting is dat vooral in zoneringsgebieden rondom natuurgebieden nog een extra stap nodig is. Gelderland loopt hier al op vooruit. Deze samenhang kan een belangrijke stap voorwaarts zijn. Naar verwachting komt er in april of mei meer informatie beschikbaar en eindelijk zicht op helderheid.
Aanvullende vrijwillige krimpregeling of extensiveringsregeling melkvee in 2025?
In het debat van vorige week heeft minister Wiersma een vrijwillige krimpregeling voor melkveehouders aangekondigd. De regeling is vooral bedoeld voor melkveehouders die vrijwillig een krimp in het aantal melkkoeien willen realiseren. Dit is nodig om onder het fosfaatplafond van de melkveehouderij te blijven. Pluimvee- en varkenshouders blijven hier wel onder door voldoende deelname aan de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties, de Lbv(plus).
De overheid wil gedwongen krimp voorkomen en zoekt samen met de zuivelsector naar een beperkte vrijwillige krimp van circa 25.000 tot 50.000 koeien. Veehouders kunnen zich na openstelling van de regeling aanmelden, als de vrijwillige krimp groter is dan tien procent van hun veestapel. Ze komen dan in aanmerking voor een vergoeding per koe, naast de marktopbrengst van de koe. Wel dient de veehouder per koe de bijbehorende fosfaatrechten in te leveren. Deze worden ook vergoed. Gezien het mestoverschot en de vergunningsknelpunten van sommige bedrijven kan dit een passende oplossing zijn.
De regeling kan ook worden toegepast in combinatie met aankoop van een (PAS-)locatie waarbij minder vee leidt tot extensivering. Of dit voldoende krimp geeft om onder het fosfaatplafond te blijven, moet nog blijken. Naar verwachting komt er in april of mei meer informatie beschikbaar. Belangrijk voor u is om te bedenken of dit ook voor u kansen kan bieden.
Nieuwe brede stoppersregeling veehouderij voor 2026?
Het is bekend dat sommige veehouders openstaan voor het volledig stoppen met vee, ook als ze niet in aanmerking kwamen voor de Lbv(plus)-regeling omdat ze geen piekbelaster waren. De overheid heeft aangegeven om in 2026 voor deze bedrijven een nieuwe regeling te openen. Eerder openen lukt niet in verband met de benodigde goedkeuring uit Brussel en de staatsteuntoets. We verwachten iets wat lijkt op de Lbv-regeling. Waarschijnlijk komt er in het najaar van 2026 meer informatie. We houden u op de hoogte.
Bijmengverplichting groen gas in zomer 2025?
Ook de energiemarkt blijft veranderen. In het debat van vorige week gaven ministers Wiersma (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) en Hermans (Klimaat en Groene Groei) aan dat ze uiterlijk in de zomer van 2025 duidelijkheid willen geven over de invoering van de bijmengverplichting voor groen gas, zoals hoe en wanneer. Waarbij minister Hermans heeft laten doorschemeren een voorstander van de bijmengplicht te zijn. Voor veehouderijbedrijven die groen gas produceren en voor monomestvergistingsprojecten is dat een verbetering op het al goede verdienmodel.
Diverse veehouders hebben reeds in 2023 of 2024 een vergunningsaanvraag opgestart voor monomestvergisting en een aanvullend SDE-regeling aangevraagd (en vaak ook gekregen). Naar verwachting gaat er ook in september 2025 weer een nieuwe SDE-regeling open. Wie hieraan wil deelnemen, moet op tijd een vergunning aanvragen. Voor een monomestvergister is dat nog steeds te doen, mits de door de nieuwe Omgevingswet verplichte burenbijeenkomst tijdig is gedaan en de vergunningsaanvraag nog in maart of begin april wordt ingediend.
Er is niet voldoende ruimte om alle veehouders een vergunning te geven, mede door de beperkte capaciteit van het gasnet. Als u met groen gas aan de slag wilt gaan, is het verstandig niet te lang wachten. De adviseurs van Flynth kunnen u vertellen wat u moet doen, hoe dat er voor uw locatie uitziet en of het kansrijk is.
Reductie van de stikstofuitstoot, en hoe…?
We weten al langer dat er geen emissiearme vloeren meer op de lijsten van de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV-lijst) staan. Wel zien we langzamerhand dat de eerste proefstallen een erkenning krijgen. Dat er intensief wordt gesproken over doelsturing en het effect van anders boeren en voeren op NH3-uitstoot. En over het effect van mest aanzuren en mest dagvers (of uurvers) uit de stal laten gaan en aanvullend scheiden of aanzuren (eventueel met aanvullende monomestvergisting). Ook zien we een ontwikkeling in luchtwassers die niet op chemie gebaseerd zijn.
Het is nog niet duidelijk welke management- of technische maatregelingen worden erkend. Wel ontstaat er steeds meer zicht op serieuze mogelijkheden om uitstoot te verlagen, mocht de natuur of wetgeving dat eisen.
Stikstof- en fosfaatnormen voor melkvee verder verlagen?
Al in 2012 zijn de stikstof- en fosfaatnormen voor varkens en pluimvee verlaagd, omdat deze bedrijven anders meer mest moesten afvoeren dan de dieren hadden geproduceerd. Zo langzamerhand zien we ook in de melkveehouderij bedrijven die met gewogen en bemonsterde mestafvoer vrijwel alle mest nodig hebben voor afvoer, gezien de lage stikstof- en fosfaatgehalten in de mest. Soms hebben ze amper voldoende mest beschikbaar om het land te bemesten. Dit onderstreept dat de melkveehouderij ook een vergelijkbare verlaging van normen nodig heeft.
Na in december 2024 al de normen voor 2025 te hebben verlaagd, heeft minister Wiersma nu de opdracht voorbereid om aanvullend onderzoek te doen naar een verdere normenverlaging. De uitkomsten hiervan worden mogelijk in 2025, maar naar verwachting in 2026 gedeeld. Een daadwerkelijke verlaging van de normen zou erg helpen om de laatste derogatiestap te verlichten.
Wat betekent dit voor uw bedrijf?
Of de zon de veehouderij toe blijft schijnen in 2025, zal het jaar ons leren. In ieder geval is het zaak om continu scherp te blijven op de mogelijke effecten van aanvullende regelingen voor uw bedrijf en te onderzoeken of hier kansen voor u liggen.
De specialisten van Flynth kunnen u ondersteunen als u vragen hebt, maar bijvoorbeeld ook bij het aanvragen van vergunningen en subsidies. Meer weten? Neem contact op met uw adviseur van Flynth.