Gepubliceerd: 26-07-2024, laatst gewijzigd:
30-08-2024
Nederlandse vissers hebben al tijden te maken met pittige uitdagingen. Hierdoor is het steeds lastiger om verdienmodellen rendabel te houden. Een groot deel van hen is zelfs al weggesaneerd. De overgebleven vissers moeten blijven innoveren voor hun toekomstbestendigheid. Hoe? Daarover vertelt Auke Hoefnagel, directeur van Flynth adviseurs en accountants op Urk.
Toekomst van de visserij
De gemeente Urk gaf Flynth de opdracht om mogelijke scenario's voor de toekomst van de visserij te onderzoeken. Hier is het ‘Verkennend vooronderzoek duurzame kottervisserij’ uit voortgekomen. Auke vertelt: “Door middel van backcasting hebben we bepaald waar de sector kan staan in 2030.”
“In het kader van het onderzoek hebben we uitgebreide interviews gehouden met vissers, politici en sectorbestuurders. De uitkomsten hiervan combineerden we met onze eigen kennis en expertise, we zijn namelijk als organisatie sterk vertegenwoordigd in de visserij. Om een compleet beeld te schetsen hebben we dit aan laten vullen door een extern wetenschappelijk bureau. Zo hebben we diverse scenario’s verkend. Onze bevindingen hebben we gebundeld in dit uitgebreide rapport.”
Jaap Luchies, wethouder Nathanaël Middelkoop, Auke Hoefnagel en Rob Barkel met het rapport 'Verkennend vooronderzoek duurzame kottervisserij'.
Stapsgewijze innovatie
In het rapport komen verschillende scenario’s naar voren. Belangrijk hierbij is het onderscheiden van twee manieren van innoveren, namelijk disruptieve innovatie en stapsgewijze innovatie. Auke: “In het rapport schetsen wij vooral een langetermijnvisie gebaseerd op de huidige kennis en technieken, oftewel stapsgewijze innovatie. Ook pleiten we voor nog meer ondernemerschap in de sector en het uitvoeren van haalbaarheidsonderzoeken naar nieuwe visserijmethoden, zoals het gebruik van onderwaterdrones. Deze techniek bestaat al en wordt ook gebruikt door de marine. De uitdaging is om dezelfde techniek toepasbaar te maken binnen de visserij.”
Coöperatief innoveren
Om écht te innoveren, is samenwerking tussen nautische ondernemers noodzakelijk. Auke: “In Schotland werken vissers al veelvuldig samen in coöperaties. Dit levert positieve resultaten op, vooral als het gaat om het behalen van meer rendement. Daarbij scheelt het natuurlijk ook dat ondernemers innovatiekosten kunnen delen, dit maakt grote innovaties betaalbaarder. Ook in Nederland wordt al gebruik gemaakt van coöperaties, maar op het gebied van innovatie kunnen nautische ondernemers grotere stappen zetten door krachten te bundelen.”
Andere rol voor vissers
Een ander alternatief dat uit het onderzoeksrapport naar voren komt, is een mogelijke uitbreiding van werkzaamheden voor vissers. Auke: “Denk aan de inzet van vissers als natuurbeheerders. Met de juiste meetapparatuur aan boord kunnen ze het grootste natuurgebied van Nederland beheren, de Noordzee.”
“Op die Noordzee krijgen vissers ook steeds meer te maken met windturbines. Zij kunnen een belangrijke rol spelen in het onderhoud hiervan. En waar windturbines staan, is ruimte voor grote visbassins om jonge vis op te kweken. Op deze manier zijn vissers nog steeds van maandag tot vrijdag op zee, maar is hun takenpakket veel uitgebreider. Daarbij is het belangrijk dat de visser steeds een ruime vergoeding krijgt voor de extra taken die worden uitgevoerd.”
Compacte vloot, duurzaam en innovatief
Met de juiste inspanningen kan de sector zich aanpassen aan de veranderende omstandigheden en een duurzame en economisch rendabele toekomst tegemoetzien. Auke: “In de toekomst voorzie ik een compactere, maar veel meer doorontwikkelde vissersvloot. Een die duurzaam en innovatief is én economisch levensvatbaar blijft.”
Complementair onderzoek WUR
Onlangs is een onderzoeksrapport over de mogelijkheden van passieve visserij tussen de windmolens gepresenteerd door Wageningen University & Research (WUR). Dit onderzoek in opdracht van het ministerie van LNV is complementair op het onderzoek dat is uitgevoerd door Flynth over de toekomst van de kottervisserij. Het vult een aantal onderzoeksvragen in die in dat onderzoek ook naar voren zijn gekomen. Dat onderzoeksrapport (Engels) kunt u vinden op de website van de WUR.
Meer weten
“Het rapport 'Verkennend vooronderzoek duurzame kottervisserij' is nu gedeeld binnen de sector en met overheden, zodat we gezamenlijk een toekomstbestendige sector kunnen waarborgen.” Benieuwd naar welke innovatieve technieken de visserij toekomstbestendig(er) kunnen maken? Of hoe vissers hun rol kunnen uitbreiden en versterken? Lees het volledige rapport voor meer inzichten. Hebt u andere vragen? Neem contact op met uw adviseur van Flynth of vul onderstaand formulier in.