Gepubliceerd: 18-02-2022, laatst gewijzigd:
28-03-2025
Woensdag 16 februari 2022 kwam het NOS-journaal met het nieuws, dat de veestapel over tien jaar zo’n 30% kleiner is dan nu. Oorzaak: de kabinetsplannen voor het terugdringen van de stikstofuitstoot. Dit zou blijken uit formatiedocumenten die het kabinet heeft vrijgegeven. Hieronder onze reactie vanuit Flynth.
Normale trend
Of het nu goed of slecht is, maar jaarlijks zien we al een daling van het aantal melkveebedrijven met zo’n 3% per jaar. Over tien jaar gerekend is dit een afname van 30% van het aantal bedrijven, zonder kabinetsplannen!
Wageningen Economisch Research, november 2020
Toen publiceerde Wageningen Economisch Research een rapport over de melkveehouderij in 2030. Hierin valt te lezen dat bij het “basisscenario” (dit staat voor bestaand en ingezet beleid en voortzetting van bestaand gedrag) voor het jaar 2030 wordt uitgegaan van een afname van het aantal bedrijven met 33% en een afname van het aantal koeien tot bijna 1,5 miljoen stuks. Dit ligt in de buurt van de “normale trend”, zoals hierboven genoemd.
Planbureau voor de Leefomgeving, september 2021
In september 2021 heeft het Planbureau voor de Leefomgeving op verzoek van de formerende partijen al twee scenario's doorgerekend. In beide varianten wordt uitgegaan van een reductie van de veestapel met 30%.
Regeerakkoord en vrijwillig of verplicht
In het uiteindelijke regeerakkoord zijn geen cijferafspraken opgenomen over het verkleinen van de veestapel. Ten aanzien van stikstof kiest het nieuwe kabinet voor een gebiedsgerichte aanpak. Hiermee moet de doelstelling worden gehaald van 50% stikstofreductie in 2030. Niet geheel toevallig in lijn met het advies van commissie Remkes. Ongetwijfeld heeft informateur Remkes hier een rol gespeeld.
Via opkoop, extensivering, innovatie, legalisering en verplaatsing moeten de doelen worden gerealiseerd. Zoveel mogelijk op vrijwillige basis. Maar gedwongen opkoop wordt door de nieuwe betrokken ministers van der Wal (Natuur en Stikstof) en Staghouwer (Landbouw) ook niet uitgesloten. Naast het al eerder beschikbaar gestelde budget van 5 miljard euro voor stikstofreductie, doet het nieuwe kabinet hier nog 25 miljard euro bij. Een groot deel hiervan is bedoeld voor verkleining van de veestapel en natuurherstel.
Vragen voor de melkveehouder
Afgelopen periode kregen we bij Flynth meerdere vragen van verontruste melkveehouders die de kaart van Nederland hadden bekeken met een voorzet voor de zonering van het platteland. Het gaat dan om “Goed geschikte landbouwgebieden, Transitiegebieden, Extensiveringsgebieden en Natuurgebieden.” Vragen spitsen zich meteen toe op de ontwikkeling van de grondprijzen in de verschillende regio’s. Tegenover een mogelijke winst voor de één, staat een mogelijk verlies voor de ander.
Als toekomstgerichte melkveehouder zul je moeten gaan bedenken welk van de verschillende opties het beste bij jou en jouw of jullie situatie past. Is dat extensivering, of omschakeling? Of liever aan de doelen werken via innovatie of verplaatsing van het bedrijf? Of is gebruik maken van de provinciale opkoopregeling toch een optie?
Grote verschillen en kansen
Een team van bedrijfseconomen en een bodemkundige van WUR onderzocht meerdere jaren achter elkaar de resultaten van een groep intensieve melkveehouders. Het bleek dat de beste boeren niet alleen 34% meer bruto winst haalden, maar ook 50% minder stikstofoverschot produceerden, door beter management. Een conclusie van de onderzoekers is dat de kloof tussen de beste boeren en de rest, in de onderzochte periode steeds groter wordt. Beter management betekent slimmere keuzes.
Net zoals het Formule 1-team met de Honda van Max Verstappen toch kon winnen van de snellere Mercedes van Lewis Hamilton. Zulke uitkomsten laten zien wat er mogelijk is. Het biedt perspectief, als het om het benutten van kansen gaat.
Meerdere onderzoeken tonen dat een duurzame bedrijfsvoering ook in financiële zin (meer) toekomstbestendig kan zijn. Zeer belangrijk vanuit het idee dat je nog steeds niet groen kunt doen, als je rood staat!